ساختار مقاله علمی
ساختار مورد بحث در این بخش ساختار یک مقاله پژوهشی است که منبعث از گزارش یک پروژه تحقیقاتی است، هر چند تعدادی از عناصر ساختاری آن ها نظیر چکیده، واژگان کلیدی، مقدمه، نتیجه و فهرست منابع، با مقالات مطالعاتی مشترک است. ساختار یک مقاله پژوهشی تا ۱۰۰۰۰ کلمه دارای بخشهای زیر است:
۱) مشخصات مقاله: شامل عنوان مقاله که باید رسا و مختصر و معرف مقصود نویسنده و محتوای مقاله باشد. نام نویسنده یا نویسندگان، زمان و مکان تهیه مقاله، نام دانشگاه یا موسسه مربوطه، عنوان و رتبه نویسندگان و در نهایت نام نویسنده عهده دار مکاتبات و آدرس پستی، الکترونیکی و نمابر وی در صفحه عنوان ذکر می شود.
۲) چکیده: در حد نیم صفحه (۱۰۰ تا ۲۰۰ کلمه) با خط ریزتر و در فضای محدودتر از متن اصلی مقاله آورده می شود چنان چه مقاله به زبان فارسی باشد لازم است چکیده انگلیسی آن نیز تهیه شود. در پایان چکیده واژگان کلیدی بین ۳ تا ۵ واژه درج می گردد. چکیده و واژگان کلیدی برای درج در بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی کاربرد دارند. چکیده مقاله باید شامل مطالبی درباره ضرورت پرداختن به موضوع، اهداف تحقیق، روش تحقیق و تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری باشد.
۳) مقدمه: در مقدمه به مبانی نظری موضوع مقاله، قلمرو جغرافیایی یا موضوعی مقاله پرداخته می شود و بر بیان و اهمیت مسأله و موضوع و ابعاد آن تاکید میشود و به تحقیقات پیشین در این زمینه اشاره میشود.
۴) روششناسی تحقیق: در این قسمت روش تحقیق، سؤال تحقیق، فرضیهها، جامعه آماری، نمونهگیری، روش های گردآوری اطلاعات و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات توضیح داده می شود.
۵) نتایج: این بخش شامل دو قسمت توصیفی و استنباطی است:
توصیفی: دراین بخش به توصیف دادههای جمعآوری شده پرداخته میشود. از آمارههایی نظیر میانگبن، مد، میانه، واریانس و درصد استفاده میشود.
استنباطی: در این قسمت به آزمون فرضیات پرداخته شده و از طریق ضرایب همبستگی و آزمونهای آماری، رابطه بین متغیرها در یک گروه و یا اختلاف بین دو یا چند گروه پیرامون یک متغیر مورد بررسی قرار میگیرد.
این بدر این بخش نتایج حاصل از آزمون فرضیهها یافتههای آماری و غیرآماری تحقیقی که مواد خام تجزیه و تحلیل را تشکیل می دهد ذکر می شود.
۶) بحث: در این قسمت نتیاج حاصل از تحقیق با نتایج تحقیق دیگران مورد قیاس قرار میگیرد
۷) پیشنهادها: بر اساس نتایج حاصل از ارزیابی و آزمون فرضیه یا فرضیهها پیشنهادهای لازم ارائه میشود.
۹) منابع: منابع شامل فهرستی از کتابها و مقالاتی که پژوهشگر در انجام پژوهش خود از آنها استفاده کرده است که آنها را به صورت الفبایی تهیه و تنظیم می کند. در تهیه و تنظیم این فهرست باید کلیه اطلاعات کتابشناسی گنجانده شود. فهرست منابع و ماخذ به یکی از اشکال علمی تهیه میشود. نویسنده مقاله باید توجه داشته باشد که مجله های علمی گاه سبک خاصی درنحوه ارجاعدهی دارا میباشند، بنابراین باید هنگام نگارش مقاله سبک و شرایط آنها را که معمولاً در صفحه راهنمایی در داخل مجله به همین منظور درج میشود رعایت نماید.
۱۰) در انجام هر تحقیق و تدوین مقاله علمی توجه به نکات زیر بر اعتبار مقاله می افزاید:
· فعالیت پژوهشی دارای اعتبار است که بر اساس یک مسأله باشد. یعنی هدف تحقیق جستجوی راهحلی برای یک مسأله باشد. اگر در یک پژوهش مسألهای موجود نباشد آن تحقیق، تحقیق علمی نیست.
· پس از بیان مسأله در مقاله به اصل موضوع آن توجه شود و از حاشیه روی و پرداختن به موضوعات فرعی و غیرضروری پرهیز شود.
· از تکرار غیرضروری مطالب خودداری شود.
· اهمیت موضوع به خوبی تشریح شود.
· از منابع و ماخذ به روش موردنظر مجله استفاده شود و منابع و ماخذ (ترجیحا دست اول) مربوط به آمارها، نقل قول ها، تعاریف، مدلها و قضایای کلی ذکر شود.
· از کپیبرداری از مقالهها و کتابها جداً خودداری شود. در مقالات خارجی plagiarism (دزد علمی)
· آداب نگارش رعایت و در صورت امکان مقاله ویرایش شود. در مقالات انگلیسی فارسی نوشته نشود و سپس به انگلیسی ترجمه شود، بلکه باید از ابتدا انگلیسی نوشته شود.
· از تصاویر، جداول، نمودارها و اشکال به خوبی و مرتبط با بحث استفاده شود و محل مناسب درج آنها مشخص شود.
· مقاله از ظاهر فیزیکی تمیز، شکیل و زیبا برخوردار باشد.
· فاصله خطوط، ترازبندی، فاصله از حاشیه ها و نظایر آن رعایت شود.
· از چاپ یک مقاله در بیش از یک مجله جداً خودداری شود.
· در هنگام تدوین یک مقاله برای یک مجله حتماً به آن مجله ارجاع داده شود.
· معادل لاتین واژه های تخصصی و نیز اسامی افراد، جایها و… در پاورقی صفحه مربوطه درج شود.
۱۳) الگوی رایج در مجله های معتبر علمی جهان در ارجاع دهی، الگوی بین متن (APA) و فهرست انتهایی مکمل آن است.